Chirurgia jednego dnia – przygotowanie dziecka

Wprowadzenie

Wiele zabiegów z zakresu chirurgii dziecięcej, niekiedy także ortopedii i laryngologii, obecnie wykonuje się w ramach chirurgii jednego dnia. Termin „chirurgia jednego dnia” związany jest z czasem pobytu w placówce medycznej – pacjent przychodzi rano do szpitala, a wieczorem wychodzi do domu.

Jak przygotować dziecko do zabiegu?

Oto najważniejsze informacje, które pomogą prawidłowo przygotować dziecko do planowego zabiegu w trybie ambulatoryjnym.

1. Optymalny stan zdrowia

Dziecko do zabiegu planowego powinno być zdrowe. Zaleca się odczekanie 2 tygodni od ustąpienia objawów infekcji bądź zakończenia antybiotykoterapii. Dotyczy to zwłaszcza zakażenia dróg oddechowych i związanej z nim nadreaktywności oskrzeli tuż po przebytej infekcji. Infekcja może powodować problemy oddechowe w trakcie indukcji i wyprowadzania ze znieczulenia.  W razie jakichkolwiek wątpliwości, szczególnie odnośnie odstępu od przebytej infekcji, najlepiej skontaktować się bezpośrednio z placówką medyczną, w której ma być wykonywany zabieg i poprosić o rozmowę z anestezjologiem, czyli lekarzem odpowiedzialnym za znieczulenie. 

Jeśli dziecko leczone jest przewlekle na jakieś schorzenia, niekiedy proszeni są Państwo o dostarczenie zaświadczenia od odpowiedniego specjalisty dotyczącego przebiegu choroby.

2. Pozostawienie dziecka na czczo

Zahamowanie odruchów podczas znieczulenia ogólnego wiąże się z ryzykiem cofnięcia się treści z żołądka do płuc, dlatego tak ważne jest, żeby mały pacjent nie jadł i nie pił bezpośrednio przed zabiegiem. Minimalne odstępy czasowe:

  • posiłek – 6 godzin
  • klarowne płyny (woda, herbata) – 2 godziny
  • mleko modyfikowane – 6 godzin
  • mleko matki – 4 godziny.

Najczęściej dostają Państwo wcześniej informację, o której godzinie planowany jest zabieg i kiedy należy podać ostatni posiłek. Jeśli dziecko zażywa leki na stałe, z reguły należy je podać w godzinach porannych z niewielką ilością wody do popicia. Dotyczy to również inhalacji u astmatyków. Jeśli jakieś leki wymagają odstawienia przed operacją lekarz o tym poinformuje.

3. Znieczulenie a szczepienia ochronne

Zgodnie z wytycznymi Sekcji Pediatrycznej Polskiego Towarzystwa Anestezjologii i Intensywnej Terapii planowy zabieg operacyjny w znieczuleniu ogólnym jest możliwy do wykonania u dziecka:

3 dni po szczepieniu preparatem inaktywowanym (błonica/tężec/krztusiec, Haemophilus influenzae typu bpoliomyelitis, WZW A, WZW B, kleszczowe zapalenie mózgu, grypa, dur brzuszny, cholera, HPV, meningokoki, pneumokoki)

2 tygodnie po szczepieniu preparatem „żywym” (gruźlica, odra/świnka/różyczka, ospa wietrzna, grypa – szczepionka donosowa, rotawirus, dur brzuszny – szczepionka doustna).

Niektóre placówki mają własne protokoły dotyczące przygotowania pacjenta do planowego zabiegu, dlatego najlepiej ustalając termin zabiegu zapytać o szczegóły.

4. Rozmowa z dzieckiem

Warto przygotować dziecko do pobytu w szpitalu. Nawet najmłodszy pacjent nie lubi być oszukiwany. Szczera rozmowa z dzieckiem i opowiedzenie mu po krótce co się będzie działo w dniu zabiegu, pomoże mu odnaleźć się w nowej sytuacji. W tym celu można skorzystać np. z broszury „Julka w szpitalu”, w której w przystępny sposób opisano krok po kroku przygotowanie dziecka do znieczulenia ogólnego. Można ją pobrać pod poniższym linkiem:

“Julka w szpitalu”

Dodatkowo można poprosić dziecko o spakowanie ulubionej przytulanki, książeczki lub gry. W większości miejsc jest możliwość zabrania ukochanej maskotki na salę operacyjną.

Przed zabiegiem

W zależności od placówki medycznej rozmowa z anestezjologiem odbywa się kilka dni wcześniej lub w dniu zabiegu. Anestezjolog zbiera dokładny wywiad odnośnie stanu zdrowia dziecka, uczuleń, przebytych zabiegów oraz w szczegółowy sposób opowiada o samym znieczuleniu. Warto zabrać ze sobą dokumentację medyczną (np. karty informacyjne z pobytów szpitalnych) oraz książeczkę zdrowia dziecka.

Przebieg znieczulenia

W części placówek medycznych jest możliwość, aby rodzic wszedł z dzieckiem na salę operacyjną i był obecny do momentu zaśnięcia pociechy. Tam, gdzie jest to niemożliwe, mały pacjent najczęściej dostaje tzw. premedykację, czyli lek uspokajający w postaci syropu, aby moment rozstania z rodzicem był jak najmniej traumatyczny.

Dzieci często najbardziej boją się igieł i ukłucia. W przypadku zdecydowanej większości zabiegów w trybie ambulatoryjnym możliwe jest wziewne wprowadzenie do znieczulenia, co oznacza, że kłucie i założenie wejścia dożylnego (tzw. wenflonu, który służy do podawania leków) wykonywane jest już po zaśnięciu dziecka. Tłumaczymy wtedy małemu pacjentowi, że jego zadaniem jest nadmuchanie balonika przez maseczkę, bez żadnych igieł. Maska twarzowa używana do indukcji wziewnej przypomina taką do nebulizacji, dlatego najczęściej mówimy dzieciom, że dmuchanie balonika podobne jest do domowej inhalacji. Rodzic, będąc z dzieckiem na sali operacyjnej podczas wziewnego wprowadzenia do znieczulenia musi być przygotowany na to, że z każdym kolejnym oddechem dziecko stopniowo traci świadomość

Dla każdego rodzica zabieg syna lub córki jest ogromnym przeżyciem i często towarzyszy mu duży lęk o ich zdrowie. Jednak niezwykle istotne jest nieokazywanie tego lęku dzieciom, dlatego, że emocje rodzica przenoszą się na dziecko

Pozytywne nastawienie rodzica bardzo pomaga zmniejszyć stres u małego pacjenta.

Po zabiegu

Bezpośrednio po zabiegu dziecko trafia na salę wybudzeniową lub oddział pooperacyjny. Sam okres budzenia przebiega różnie i jest to kwestia bardzo indywidualna. Niektóre dzieci budzą się zaraz po opuszczeniu sali operacyjnej, inne potrzebują więcej czasu na całkowity powrót świadomości. Część dzieci budzi się uśmiechnięta, niektóre natomiast są pobudzone i płaczące. 

Po zabiegu lekarz anestezjolog poinformuje Państwa o leczeniu przeciwbólowym, a pozostałych informacji, m.in. dotyczących pielęgnacji rany udzieli operator. Przed wyjściem ze szpitala najczęściej są Państwo proszeni o podanie dziecku wody, a następnie lekkiego posiłku, aby sprawdzić czy pacjent nie ma nudności bądź wymiotów. Zwykle po kilku godzinach mogą Państwo wrócić z dzieckiem do domu.

Przejdź do treści