Jeśli jesteś świadkiem wypadku (nie tylko w górach), pamiętaj:

⚠️ Dobry ratownik to żywy ratownik! Zadbaj o własne bezpieczeństwo przed udzieleniem pomocy.

📲 Jak wezwać pomoc?

✅ Aplikacja Ratunek – automatycznie przekaże Twoją dokładną lokalizację, poziom naładowania baterii i, jeśli wyrazisz zgodę, informacje o chorobach, alergiach, przyjmowanych lekach i kontakt do bliskiej osoby (funkcja “książeczka medyczna”).


✅ Numery alarmowe w Polsce:
📞 601 100 300 lub 985 – ratownicy górscy w Polsce (GOPR i TOPR).
📞 112 – uniwersalny numer ratunkowy w całej Europie.

❌ Brak zasięgu?

Osobę poszkodowaną ułóż w pozycji bezpiecznej, zapewniając jej komfort termiczny i spróbuj przemieścić się wyżej – to może zwiększyć szansę na połączenie.

❌ Brak telefonu lub rozładowana bateria?

Możesz użyć gwizdka lub latarki. 👇

Sygnał ratunkowy – dźwiękowy lub świetlny – nadaj 6 razy w ciągu minuty, następnie zrób minutę przerwy i powtarzaj.

📞 O co zapyta ratownik?
Co się stało?
Gdzie doszło do wypadku i gdzie się znajdujesz?
Ile osób jest poszkodowanych?
Jakie są warunki pogodowe?
Czy ktoś już udziela pomocy?
Jaki jest stan poszkodowanych?

🧘 Zachowaj spokój i mów wyraźnie – ratownik przeprowadzi Cię przez rozmowę krok po kroku. Pośpiech i krzyk utrudniają komunikację.

Grypa u większości osób ma łagodny przebieg i ustępuje po kilku dniach. U niektórych pacjentów może jednak prowadzić do poważnych powikłań, a nawet zagrażać życiu.

Kto jest w grupie ryzyka?
Niektóre osoby są szczególnie narażone na ciężki przebieg grypy:
🔹Osoby niezaszczepione przeciwko grypie
🔹Seniorzy (powyżej 65. roku życia)
🔹Małe dzieci (poniżej 5. roku życia)
🔹Kobiety w ciąży
🔹Osoby z chorobami przewlekłymi (np. chorobami serca, płuc, nowotworami)
🔹Osoby z obniżoną odpornością (np. w trakcie chemioterapii)

Najczęstsze powikłania grypy:
🔴 Zapalenie płuc – często z nadkażeniem bakteryjnym, wymagające antybiotykoterapii i hospitalizacji
🔴 Zaostrzenie chorób przewlekłych – np. niewydolności serca, astmy, POChP
🔴 Powikłania sercowo-naczyniowe – zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie osierdzia, które mogą prowadzić do niewydolności serca
🔴 Powikłania neurologiczne (rzadkie, ale groźne) – zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, mózgu lub rdzenia kręgowego

⚠️ Objawy alarmowe – kiedy szukać pomocy?
Duszność, spadek saturacji (mierzonej pulsoksymetrem)
Ból w klatce piersiowej
Zaburzenia świadomości, patologiczna senność
Objawy odwodnienia (np. zawroty głowy, zmniejszona ilość wydalanego moczu)
Nawrót gorączki lub innych objawów po przejściowej poprawie.

🚑 W razie silnych objawów, nagłego pogorszenia stanu zdrowia lub braku reakcji na leczenie konieczne może być wezwanie pogotowia ratunkowego.

Jak się chronić?
💉 Szczepienie przeciwko grypie to najskuteczniejsza forma profilaktyki. Zmniejsza ryzyko zachorowania oraz chroni przed groźnymi powikłaniami.

Pamiętajmy: szczepiąc się, chronimy nie tylko siebie, ale także naszych bliskich – zwłaszcza osoby szczególnie narażone na ciężki przebieg choroby. 🛡

Grypa to wirusowa infekcja, która może mieć ciężki przebieg, zwłaszcza u osób z grup ryzyka. Jak ją rozpoznać? 🤒

Najczęstsze objawy grypy:
🔹Gorączka – często wysoka, powyżej 38°C
🔹Zmęczenie i uczucie tzw. rozbicia
🔹Bóle mięśni i stawów
🔹Ból głowy
🔹Ból gardła
🔹Suchy, męczący kaszel – może utrzymywać się nawet kilka tygodni
🔹Katar – zazwyczaj o mniejszym nasileniu niż w przeziębieniu.

Choć rzadziej, wymioty i biegunka również mogą być objawem grypy. 🤢

Sezon grypowy trwa od października do kwietnia – w tym okresie każdą gorączkę i objawy ze strony układu oddechowego należy traktować jako możliwe zakażenie grypą.

👵 Grypa u osób starszych może wyglądać inaczej! Gorączka bywa mniej wyrażona, za to mogą pojawić się:
– senność
– brak apetytu
– zaburzenia pamięci
– dezorientacja
– splątanie
– zawroty głowy
– duszność.

🤔 Grypa czy coś innego? Jeśli źle się czujesz, warto wykonać jak najszybciej test Combo – szybkie testy diagnostyczne mogą wykryć grypę A i B, COVID-19 i RSV. Na rynku istnieją też testy, które dodatkowo identyfikują adenowirusy, rinowirusy czy ludzki metapneumowirus (hMPV).

💊 Grypę można leczyć! Jeśli wynik potwierdzi zakażenie wirusem grypy, lekarz może przepisać oseltamiwir, lek przeciwwirusowy, który skraca czas choroby i łagodzi jej przebieg. Kluczowe jest szybkie wdrożenie leczenia – najlepiej w ciągu 24–48 godzin od pojawienia się pierwszych objawów!

🛡 Pamiętaj o profilaktyce! Mycie rąk, unikanie kontaktu z chorymi i szczepienia przeciw grypie pomagają zmniejszyć ryzyko zachorowania.

⚠️ 👨‍⚕️ W razie niepokojących objawów skonsultuj się z lekarzem, szczególnie jeśli wystąpią:
– Duszność
– Ból w klatce piersiowej
– Zaburzenia świadomości
– Objawy odwodnienia (np. zawroty głowy, zmniejszona ilość wydalanego moczu).

Infekcja wirusem HPV (brodawczaka ludzkiego) odgrywa kluczową rolę w rozwoju raka szyjki macicy.Wyróżniamy dwie grupy wirusów:

🟢Niskiego ryzyka – wywołują łagodne zmiany, takie jak brodawki i kłykciny (np. typ 6, 11).

⚠️ Wysokiego ryzyka (HPV-HR) – mają potencjał onkogenny, mogą prowadzić do rozwoju raka szyjki macicy, najczęściej typy 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51.

Niemal 90% zakażeń HPV ma charakter przejściowy – układ odpornościowy potrafi je zwalczyć.➡️ Zagrożenie stanowi przetrwałe (wieloletnie) zakażenie, które może prowadzić do zmian przedrakowych i raka szyjki macicy. Można je wykryć dzięki regularnym badaniom.

🩺 Kiedy warto się zbadać?
Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników w najnowszych wytycznych z 2024 roku zaleca wykonywanie testów na HPV wysokiego ryzyka u kobiet od 25. roku życia jako podstawowe badanie przesiewowe. To zalecenie jest zgodne ze światowymi trendami.

ℹ️ Uwaga! Aktualnie testy na HPV nie są finansowane ze środków publicznych.

📌 Pobranie materiału wygląda tak samo jak w przypadku cytologii.

Co dalej?
✔️ Prawidłowy wynik – kolejne badanie co 5 lat.
❗ Stwierdzenie HPV wysokiego ryzyka – konieczne jest wykonanie cytologii płynnej. W zależności od jej wyniku możesz zostać skierowana do dalszej diagnostyki.

💡Pamiętaj: Infekcja to nie rak, ale zwiększone ryzyko jego wystąpienia.

🤔 Co możesz zrobić w przypadku stwierdzenia HPV?
· Nie panikuj, wzmocnij odporność!
· Zadbaj o odpowiednią ilość snu.
· Odżywiaj się zdrowo.
· Regularnie uprawiaj sport.
· Odstaw papierosy i alkohol.
· Dbaj o systematyczne kontrole i przestrzegaj zaleceń lekarza.

💉 Istnieją szczepionki przeciwko HPV, które chronią przed infekcjami najczęstszymi onkogennymi typami wirusa. Świadomość i profilaktyka to klucz do zdrowia! 💙

ℹ️Aktualnie cytologia na podłożu płynnym nie jest finansowana ze środków publicznych. Planowane jest jej włączenie do programu przesiewowego jako drugi etap diagnostyki u kobiet z potwierdzonym zakażeniem HR-HPV (wirusem brodawczaka ludzkiego wysokiego ryzyka).

🔍 Jak wygląda pobranie materiału?

Procedura jest taka sama jak przy cytologii konwencjonalnej:
Po wprowadzeniu wziernika do pochwy materiał pobiera się specjalną szczoteczką.
Badanie trwa około 1 minuty.
Po pobraniu materiału końcówka szczoteczki trafia do pojemniczka 🧪 ze specjalnym płynem utrwalającym, a próbka zostaje przekazana do laboratorium.

🔬 W laboratorium płyn jest filtrowany, co pozwala usunąć zanieczyszczenia (krew, śluz, bakterie, komórki zapalne). Na szkiełku laboratoryjnym pozostają wyłącznie komórki nabłonka, co zmniejsza ryzyko błędu odczytu.

➡️ Dodatkowa zaleta: Cytologia pobrana na podłoże płynne umożliwia wykonanie testu HPV z tej samej próbki.

Co dalej?
✔ Prawidłowy wynik – zaleca się wykonanie kolejnej cytologii płynnej za 1-3 lata.
❗ Nieprawidłowy wynik – konieczna będzie dalsza diagnostyka.

💙 Rak szyjki macicy to ósmy najczęstszy nowotwór złośliwy u kobiet. Każdego roku diagnozę słyszy około 3000 Polek.

➡️ Regularnie wykonywana cytologia pozwala wykryć zmiany na wczesnym etapie, co znacząco zwiększa szanse na skuteczne leczenie.

Kto powinien wykonywać cytologię?
Każda kobieta od momentu rozpoczęcia współżycia, ale nie później niż od 25. roku życia.

✅ Program badań przesiewowych obejmuje kobiety w wieku 25-64 lat.
W ramach programu można wykonać cytologię klasyczną co 3 lata lub co roku w przypadku:
🔹 zakażenia wirusem HIV
🔹 przyjmowania leków immunosupresyjnych
🔹 zakażenia HPV – typem wysokiego ryzyka.

Badanie jest bezpłatne – nie potrzeba skierowania. Wystarczy zgłosić się do placówki realizującej kontrakt z NFZ.

Jak wygląda badanie?
Materiał pobiera lekarz lub położna. Po wprowadzeniu do pochwy wziernika, który rozszerza jej ścianki, za pomocą specjalnej szczoteczki pobiera się materiał z kanału oraz tarczy szyjki macicy, który następnie utrwala się na szkiełku laboratoryjnym.

📌 O czym warto pamiętać?
· Na badanie nie należy zgłaszać się w czasie krwawienia miesiączkowego.
· Najlepiej wykonać badanie 4 dni po ostatnim dniu miesiączki i nie później niż 4 dni przed jej rozpoczęciem. 📅
· Co najmniej 4 dni przed badaniem nie stosować leków dopochwowych. 🚫
· Od ostatniego badania ginekologicznego / USG przezpochwowego / stosunku płciowego powinien upłynąć co najmniej 1 dzień. ⌛

🤰 Ciąża nie jest przeciwwskazaniem do wykonania cytologii.

Co dalej?
✔ Prawidłowy wynik – kolejne badanie za 3 lata lub 1 rok (jeśli występują czynniki ryzyka).
❗ Nieprawidłowy wynik – zostaniesz skierowana do dalszej diagnostyki (poza programem).

🦋 Choroba Hashimoto to przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, w którym organizm produkuje przeciwciała anty-TPO (przeciwko tyreoperoksydazie) i/lub anty-Tg (przeciwko tyreoglobulinie).

Te przeciwciała niszczą komórki tarczycy, co prowadzi do niedoczynności i zmian w strukturze narządu widocznych w badaniu USG.

ℹ️ Choroba Hashimoto to najczęstsza przyczyna niedoczynności tarczycy, zwłaszcza u kobiet.

🔬 Jak przebiega choroba?
Faza początkowa: Funkcja tarczycy może być prawidłowa (norma TSH, fT3, fT4).
Postęp choroby: Z czasem rozwija się niedoczynność tarczycy (podwyższone TSH, obniżone fT4 i/lub fT3).
Przejściowa nadczynność (rzadko): W początkowym etapie może wystąpić nadczynność tarczycy, wynikająca z uszkodzenia komórek i uwolnienia hormonów tarczycy do krwiobiegu.

Inne odchylenia: Możliwy wzrost poziomu cholesterolu całkowitego, LDL i triglicerydów.

😴 Objawy niedoczynności tarczycy
– osłabienie, zmęczenie, senność
– uczucie chłodu
– sucha skóra, wypadanie włosów
– wzrost masy ciała
– obniżenie tętna
– zaparcia
– zmniejszenie siły mięśniowej i łatwa męczliwość
– obniżenie nastroju, zaburzenia koncentracji.

💊 Leczenie choroby Hashimoto
Lewotyroksyna jest lekiem z wyboru w przypadku niedoczynności tarczycy.

📌 Jak przyjmować lewotyroksynę?
Raz dziennie, na czczo, 30–60 minut przed posiłkiem, aby zapewnić prawidłowe wchłanianie hormonu.

Uwaga! Niektóre leki (np. preparaty wapnia, magnezu, żelaza, inhibitory pompy protonowej) mogą obniżać wchłanianie lewotyroksyny. Warto omówić to z lekarzem.

➡️ Kontrola TSH: Po rozpoczęciu terapii należy sprawdzić poziom TSH po 4–6 tygodniach.

🩺 Pamiętaj, że zmęczenie może wynikać z różnych przyczyn – nie ignoruj objawów i skonsultuj się z lekarzem.


#endokrynologia #tarczyca #hashimoto #taknazdrowie